Dzisiaj na Cmentarzu Wojennym w Wałczu odbyła się uroczystość pogrzebowa sześciu bezimiennych żołnierzy, którzy polegli w walkach o Wał Pomorski w okolicach Nadarzyc i Bud.
Ekshumacja została przeprowadzona przez specjalistów z Pracowni Badań Historycznych i Archeologicznych POMOST na zlecenie Instytutu Pamięci Narodowej – komisji ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu. Nie ujawniono przedmiotów, na podstawie których możliwa byłaby identyfikacja tożsamości poległych. Zabezpieczony materiał genetyczny, który może pozwolić na identyfikację żołnierzy w przyszłości.
– Szczątki zostały odnalezione na obszarze, na którym 5 i 6 lutego 1945 r. z siłami Wermachtu została stoczona bitwa o Nadarzyce, stanowiąca istotny element walk o przełamanie niemieckiej obrony na Wale Pomorskim – mówiła Natalia Borek z Muzeum Ziemi Wałeckiej. – W bitwie brali udział żołnierze polscy 1 Armii Wojska Polskiego. Największe straty poniosła 3, 4 i 6 dywizja piechoty. Podczas krwawych walk życie oddało kilkuset polskich żołnierzy.
Ceremonia miała charakter państwowy i niezwykle podniosłą oprawę z udziałem kompanii honorowej wystawionej przez 100 Batalion Łączności w obecności przedstawicieli władz miasta, służb mundurowych, duchowieństwa, pocztów sztandarowych szkół i instytucji, organizacji kombatanckich oraz mieszkańców.
– Jesteśmy dziś uczestnikami niezwykle podniosłej i ważnej uroczystości pogrzebowej. 6 żołnierzy, którzy oddali swe życie za wolną Polskę, wraca do domu. 79 lat temu odmówiono im godnego pożegnania i pochówku. Wałcz jednak pamięta – mówił burmistrz Maciej Żebrowski. – Dziś mocniej niż zwykle odczuwamy więź z przeszłością. Poddajemy się nastrojowi refleksji i wspomnieniom dni, które minęły. Przywołujemy pamięć o ludziach, których nie ma już wśród nas. Wyrażam wdzięczność tym, dzięki którym nasze pokolenie może żyć w wolnej i niepodległej Polsce. Heroiczna walka Polaków w 1945 roku stała się symbolem niezłomności i odwagi w pokonywaniu zła. Za ich postawę, walkę i bohaterstwo po latach zostaną dopełnione powinności wobec polskich żołnierzy. Pamięć, szacunek, a teraz godny pogrzeb.
– Dziś na wieczną wartę odprowadzamy żołnierzy, którzy polegli w krwawej walce o Nadarzyce w lutym 1945 roku – mówiła Ewa Liszkowska z oddziałowego biura upamiętniania walk i męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu. – W walkach wzięli udział żołnierze 1 Armii Wojska Polskiego. IPN, służąc prawdzie historycznej, ma w obowiązku przypomnieć, że 1 Armia WP była formacją powołaną pod auspicjami władz sowieckich z pominięciem jedynych uprawnionych do tego suwerennych władz państwowych Rzeczpospolitej Polskiej. Jednakże mając na uwadze fakt, że dla zdecydowanej większości służących w 1 Armii WP Polaków była to jedyna droga na powrót do ukochanej ojczyzny i rodzin. Dziś oddajemy im hołd i przysięgamy wieczną pamięć. Pamiętajmy również o tym, że wielu z tych, którym przyszło służyć w 1 Armii WP wcześniej przeszło przez piekło sowieckich łagrów, do których trafili po napaści Związku Radzieckiego na Polskę 17 września 1939 roku.
Flagi okrywające trumny nieznanych żołnierzy zostały złożone na ręce burmistrza Macieja Żebrowskiego, który jako przedstawiciel wałeckiego samorządu reprezentuje opiekunów miejsca spoczynku poległych.
Trumny żołnierzy przy akompaniamencie marsza pogrzebowego w wykonaniu orkiestry wojskowej ze Szczecina zostały odprowadzone na miejsce spoczynku. Po modlitwie, którą sprawował proboszcz parafii wojskowej w Wałczu ks. ppłk Witold Kurek i salwie honorowej uczestnicy ceremonii złożyli kwiaty na grobie poległych.
Organizatorami uroczystości byli: Urząd Miasta Wałcz, Instytut Pamięci Narodowej, Dowództwo Garnizonu Wałcz, 100 Batalion Łączności oraz Muzeum Ziemi Wałeckiej.
zbk